یکی از روشهای نوین تسکین پوست، استفاده از گاز انتونوکس برای پوست (Entonox) است که به عنوان گاز ضد درد شناخته میشود. در سالهای اخیر، استفاده از این روش مدرن، جدید و ایمن برای کاهش درد و افزایش راحتی بیمار در حین انجام درمانهای پوستی افزایش یافته است. این گاز مدتهاست در پزشکی برای تسکین دردهای زایمان و دندانپزشکی استفاده میشود، اما در حال حاضر، کاربردهای آن در حوزه زیبایی و پوست نیز مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی فواید، کاربردها، نحوه استفاده، مزایا، معایب و عوارض احتمالی گاز انتونوکس برای پوست میپردازیم.
گاز انتونوکس (Entonox) چیست؟
گاز انتونوکس ترکیبی از دو گاز اکسیژن (O₂) و نیتروس اکسید (N₂O) به نسبت ۵۰/۵۰ است. این گاز به دلیل اثرات تسکینی و آرام بخش ملایم، در پزشکی به عنوان گاز ضد درد شناخته میشود. نیتروس اکسید که گاهی به نام «گاز خنده» نیز شناخته میشود، باعث کاهش حس درد و ایجاد حس آرامش در بیمار میشود. از سوی دیگر، وجود اکسیژن در این ترکیب، به حفظ اکسیژناسیون مناسب خون کمک میکند و باعث ایمنی بیشتر بیمار میشود.
کاربردهای گاز ضد درد یا همان گاز انتونوکس برای پوست
درمانهای پوستی مانند لیزر، میکرونیدلینگ، مزوتراپی، کربوکسی تراپی، پی آر پی (PRP) و سایر روشهای کمتر تهاجمی، اغلب با درجاتی از درد و ناراحتی همراه هستند. استفاده از گاز انتونوکس در این شرایط به عنوان یک راهکار بدون خطر و موثر برای کاهش درد، بسیار مفید است.
برخی از کاربردهای اصلی گاز انتونوکس در حوزه پوست عبارتند از:
- کاهش درد در هنگام انجام لیزر موهای زائد
برخی نواحی بدن نسبت به لیزر موهای زائد حساس ترند. استفاده از انتونوکس، درد حاصل از پالسهای لیزر را به حداقل میرساند. - تسکین درد در مزوتراپی یا پی آر پی صورت و پوست سر
این روشها به دلیل استفاده از سوزنهای ریز ممکن است برای بیمار دردناک باشند. گاز انتونوکس باعث کاهش قابل توجهی در میزان ناراحتی میشود. - آرام سازی بیمار در درمانهای طولانی مدت یا پر استرس
در بیمارانی که دچار اضطراب یا ترس از درد هستند، این گاز میتواند موجب کاهش استرس و همکاری بهتر آنها در حین درمان شود.
مزایا و معایب استفاده از گاز انتونوکس برای پوست
مزایا گاز انتونوکس:
- اثر سریع: گاز انتونوکس در عرض چند دقیقه تاثیر خود را آغاز میکند و بعد از توقف مصرف، اثر آن نیز به سرعت از بین میرود.
- غیر تهاجمی: نیاز به تزریق یا مصرف داروی خاصی نیست.
- کاهش درد بدون نیاز به بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی
- کاهش اضطراب: به خصوص در افراد ترسو یا کسانی که تجربه دردناک قبلی دارند.
- قابل استفاده در مطب و کلینیک با تجهیزات مناسب
معایب گاز انتونوکس:
- اثربخشی نسبی: برای درمانهای بسیار دردناک ممکن است به تنهایی کافی نباشد و نیاز به بی حسی موضعی نیز باشد.
- وابسته به همکاری بیمار: بیمار باید خود گاز را از طریق ماسک استنشاق کند.
- نیاز به تجهیزات خاص: استفاده از گاز انتونوکس نیازمند کپسول، ماسک، تنظیم کننده فشار و آموزش تخصصی است.
بیشتر بدانید: درمان پسوریازیس؛ راهنمای کامل مدیریت این بیماری مزمن پوستی
آیا استفاده از گاز انتونوکس برای پوست عوارض دارد؟
در صورت استفاده صحیح و در شرایط کنترل شده، گاز انتونوکس یکی از ایمن ترین روشهای تسکین درد محسوب میشود. با این حال، مانند هر روش درمانی دیگری، احتمال بروز برخی عوارض خفیف وجود دارد:
- سرگیجه یا حالت تهوع: خصوصا در افرادی که بیش از حد گاز را استنشاق میکنند یا سابقه حساسیت دارند.
- احساس خفیف خواب آلودگی یا بی حسی ذهنی: کوتاه مدت است و پس از قطع گاز بهسرعت برطرف میشود.
- خشکی دهان یا گلو: به دلیل ورود هوای خشک به مجاری تنفسی.
- ممنوعیت در برخی شرایط خاص پزشکی: مانند انسداد روده، افزایش فشار داخل جمجمه، بیماریهای ریوی شدید یا مصرف داروهای خاص.
لازم به ذکر است که این عوارض در صورت استفاده صحیح و نظارت پزشک متخصص دکتر محمد شیزرپور، به ندرت رخ میدهند.
نحوه استفاده از گاز انتونوکس برای تسکین پوست چگونه است؟
استفاده از گاز انتونوکس در کلینیکهای تخصصی و توسط پرسنل آموزش دیده انجام میشود. مراحل کلی استفاده از این گاز به صورت زیر است:
- آماده سازی بیمار: بیمار به صورت راحت دراز میکشد یا روی صندلی مخصوص مینشیند. علائم حیاتی او کنترل میشود.
- قرار دادن ماسک تنفسی: ماسک به بیمار داده میشود و او با راهنمایی پرسنل، گاز را از طریق دهان یا بینی استنشاق میکند.
- تنظیم دوز مصرفی: پرسنل متخصص شدت و میزان گاز را با توجه به وضعیت بیمار تنظیم میکنند.
- شروع درمان: پس از چند دقیقه که اثرات تسکینی گاز ظاهر شد، درمان اصلی پوست (مانند لیزر، مزوتراپی و…) آغاز میشود.
- پایان درمان: بعد از اتمام کار، مصرف گاز قطع شده و بیمار ظرف چند دقیقه به حالت عادی باز میگردد.
- بررسی وضعیت عمومی بیمار: پس از درمان، بیمار برای دقایقی تحت نظر قرار میگیرد تا از پایدار بودن شرایط اطمینان حاصل شود.
بیشتر بدانید: درمان نورودرماتیت: روشهای موثر برای تسکین و کنترل این عارضه پوستی
نکات ایمنی هنگام استفاده از گاز انتونوکس برای پوست
اگرچه گاز انتونوکس در دسته گازهای بدون خطر و ایمن قرار دارد، رعایت اصول و نکات ایمنی هنگام استفاده از آن ضروری است. این نکات هم به منظور حفظ سلامت بیمار و هم برای پیشگیری از بروز حوادث احتمالی در محیط درمانی در نظر گرفته میشوند. در ادامه، مهم ترین نکات ایمنی مرتبط با مصرف گاز انتونوکس را بررسی میکنیم:
1. استفاده در محیط دارای تهویه مناسب
انتشار بیش از حد گاز نیتروس اکسید در فضای بسته میتواند برای کارکنان و بیماران خطرناک باشد. بنابراین باید از دستگاههای تهویه مناسب یا سیستمهای مکش هوا در محیط استفاده شود تا باقی مانده گاز به خوبی تخلیه شود.
2. مصرف فقط تحت نظارت پزشک یا پرسنل آموزش دیده
انتونوکس نباید بدون راهنمایی و حضور متخصص مصرف شود. تنظیم مقدار گاز، کنترل علائم حیاتی بیمار و اطمینان از تحمل مناسب او نسبت به گاز باید توسط پرسنل آموزش دیده انجام شود.
3. بررسی وضعیت پزشکی بیمار قبل از استفاده
پیش از مصرف، پزشک باید سوابق پزشکی بیمار را بررسی کند. افرادی با مشکلاتی مانند انسداد روده، بیماریهای شدید تنفسی، سابقه افزایش فشار داخل جمجمه یا مصرف داروهای خاص ممکن است گزینه مناسبی برای استفاده از این گاز نباشند.
4. عدم استفاده توسط بیماران دارای مشکلات روانی یا ناهوشیار
افرادی که هوشیاری کامل ندارند یا دچار اختلالات روانی جدی هستند، نباید از گاز انتونوکس استفاده کنند، چرا که کنترل مصرف گاز و عکس العمل به آن نیازمند هوشیاری نسبی است.
5. عدم استفاده همراه با الکل یا مواد مخدر
ترکیب گاز نیتروس اکسید با الکل یا داروهای آرام بخش و مخدر میتواند باعث افزایش اثرات مضعف تنفسی و خطرناک شود. بیمار باید از مصرف این مواد حداقل ۲۴ ساعت قبل از درمان خودداری کند.
6. نگهداری ایمن کپسول گاز
کپسولهای گاز باید در جای خشک، خنک و به دور از حرارت مستقیم یا شعله قرار گیرند. همچنین باید از سقوط یا ضربه به کپسول جلوگیری شود تا خطر انفجار یا نشت گاز کاهش یابد.
7. جلوگیری از مصرف بیش از حد
بیمار باید فقط هنگام نیاز و طبق دستور، گاز را استنشاق کند. مصرف بی رویه و زیاد ممکن است باعث سرگیجه شدید، تهوع یا بیحسی اعضای بدن شود.
8. اجتناب از رانندگی یا انجام فعالیتهای دقیق پس از مصرف
اگرچه اثر گاز به سرعت از بین میرود، توصیه میشود بیمار تا چند ساعت پس از استفاده، از رانندگی یا کار با دستگاههای خطرناک خودداری کند، به خصوص اگر هنوز کمی گیجی یا خواب آلودگی دارد.
در نهایت…
گاز انتونوکس برای پوست به عنوان یک روش موثر، ایمن و سریع الاثر برای کاهش درد در درمانهای پوستی، جایگاه ویژهای در کلینیکهای زیبایی پیدا کرده است. این گاز میتواند تجربه بیمار از درمانهای نسبتا دردناک یا ناخوشایند را بسیار راحت کند و همکاری او با پزشک را بهبود بخشد. هرچند استفاده از آن باید زیر نظر پزشک یا پرسنل آموزش دیده انجام گیرد تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود. در نهایت، گاز انتونوکس میتواند گزینهای مناسب برای افرادی باشد که به دنبال روشهای کمتر تهاجمی و بدون نیاز به داروهای تزریقی برای کنترل درد هستند.