درمان زگیل و میخچه

درمان زگیل و میخچه همواره از مشکلات و دغدغه‌های برخی افراد مستعد ابتلا به این عارضه‌ها بوده است چرا که این‌ها از مشکلات شایع پوستی هستند که هر چند خطرناک نیستند، اما می‌توانند باعث درد، ناراحتی یا نگرانی‌های ظاهری شوند. شناخت تفاوت‌های این دو، راه‌های پیشگیری و درمان، می‌تواند به افراد کمک کند تا در سریع‌ ترین حالت ممکن و با جدیدترین روش‌های درمانی با این مشکلات پوستی برخورد کنند.

بیماری پوستی زگیل چیست؟

زگیل (Wart) نوعی رشد غیر طبیعی اما خوش‌ خیم پوست است که به‌ دلیل عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. عامل اصلی زگیل ویروسی به نام ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) است که می‌تواند از طریق تماس مستقیم یا غیر مستقیم به پوست نفوذ کرده و باعث بروز ضایعه شود. زگیل‌ها به شکل برآمدگی‌هایی با سطح زبر یا گاه صاف دیده می‌شوند و می‌توانند در نواحی مختلف بدن از جمله دست‌ها، پاها، صورت و حتی ناحیه تناسلی ظاهر شوند. این بیماری در کودکان، نوجوانان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شایع‌ تر است.

میخچه چیست؟

میخچه (Corns) یک ناهنجاری پوستی است که به‌دلیل فشار یا سایش مداوم در یک نقطه از پوست به‌ وجود می‌آید. بر خلاف زگیل، میخچه عامل ویروسی ندارد و بیشتر به‌ عنوان پاسخ بدن به اصطکاک یا فشار زیاد از کفش یا حرکات تکراری ایجاد می‌شود.

میخچه عمدتا به شکل نقطه‌ای سفت، دردناک و مخروطی‌ شکل ظاهر می‌شود که در مرکز آن ناحیه‌ای ضخیم و سخت وجود دارد. اغلب در نواحی پرفشار مانند کف پا یا بین انگشتان پا دیده می‌شود.

زگیل و میخچه چگونه به‌وجود می‌آیند؟

عامل ایجاد زگیل:

• عامل ویروسی: ویروس HPV از طریق خراش‌های کوچک روی پوست وارد بدن می‌شود.
  
• تماس مستقیم با فرد آلوده: تماس پوستی با فرد دارای زگیل یا استفاده از وسایل مشترک (مانند حوله، کفش، تیغ) باعث انتقال ویروس می‌شود.
• محیط مرطوب و گرم: حمام عمومی، استخر یا رختکن‌های ورزشی، محیط‌های مناسبی برای انتقال ویروس هستند.

عامل ایجاد میخچه:

• فشار و سایش مداوم: پوشیدن کفش نامناسب، راه رفتن زیاد یا استفاده از ابزارهایی که روی پوست فشار ایجاد می‌کنند.
• پای غیر متقارن یا ناهنجاری حرکتی: برخی از افراد به‌ دلیل فرم خاص پاها یا مشکلات اسکلتی مستعد میخچه هستند.
• عدم استفاده از جوراب یا استفاده مداوم از کفش پاشنه‌ بلند: باعث افزایش احتمال فشار و ایجاد میخچه می‌شود.

بیشتر بخوانید: درمان خال‌ها بزرگ با لیزر

خطرات عدم درمان زگیل و میخچه

گرچه زگیل و میخچه در حالت کلی خطرناک نیستند، اما اگر درمان نشوند می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند:

• افزایش درد و ناراحتی: خصوصا هنگام راه رفتن یا فشار آوردن.
• پخش شدن زگیل: زگیل‌ها می‌توانند از یک نقطه به نقاط دیگر بدن یا به افراد دیگر انتقال پیدا کنند.
• عفونت ثانویه: خاراندن یا کندن زگیل یا میخچه ممکن است باعث عفونت باکتریایی شود.
• تغییر در فرم راه رفتن: فشار به میخچه‌ها ممکن است باعث تغییر در الگوی حرکتی بدن و در نهایت آسیب به زانو یا کمر شود.
• مشکلات ظاهری: در مواردی که زگیل یا میخچه روی صورت یا دست‌ها باشد، ممکن است برای فرد از نظر زیبایی مشکل ایجاد کند.

تفاوت زگیل و میخچه و تشخیص آن‌ها

برای درمان موثر باید تفاوت این دو را بدانیم:

زگیل و میخچه هر دو ضایعاتی پوستی هستند، اما تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند که شناخت آن‌ها برای تشخیص و درمان صحیح ضروری است. زگیل نوعی عفونت ویروسی است که توسط ویروس HPV ایجاد می‌شود و ممکن است از طریق تماس مستقیم یا استفاده از وسایل مشترک مانند حوله یا کفش منتقل شود. در حالی‌که میخچه یک واکنش طبیعی پوست به فشار یا سایش مداوم است و هیچ عامل ویروسی ندارد.

از نظر محل بروز، زگیل‌ها در نواحی مختلفی از بدن مانند دست، پا، صورت یا حتی نواحی تناسلی ظاهر می‌شوند، اما میخچه بیشتر در قسمت‌هایی که تحت فشار قرار می‌گیرند مانند کف پا یا بین انگشتان دیده می‌شود. از نظر ظاهری، زگیل برآمده و زبر یا صاف است و ممکن است نقاط سیاهی روی آن دیده شود، در حالی‌که میخچه به‌ صورت یک برجستگی مخروط شکل با مرکز سخت و دردناک ظاهر می‌شود.

یکی دیگر از تفاوت‌های مهم آن‌ها، واگیردار بودن زگیل است. زگیل‌ها می‌توانند به سایر نواحی بدن یا به افراد دیگر سرایت کنند، در حالی که میخچه مسری نیست. در نهایت، پزشک متخصص پوست دکتر محمد شیزرپور با معاینه فیزیکی، در صورت لزوم با استفاده از درماتوسکوپ یا نمونه برداری، می‌تواند بین این دو ضایعه تفاوت قائل شده و درمان مناسب را انتخاب کند.

راه‌های درمان زگیل و میخچه

درمان زگیل:

1. درمان‌های موضعی: اسید سالیسیلیک، محلولی که زگیل را به مرور حل می‌کند و تری‌کلرو استیک اسیدها اسیدی قوی تر با اثربخشی سریع‌ هستند.
2. کرایوتراپی (فریز کردن): یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان، که با نیتروژن مایع زگیل منجمد و از بین می‌رود.
3. لیزر درمانی: در زگیل‌های مقاوم به درمان موضعی، استفاده از لیزر برای سوزاندن ضایعه مفید است.
4. جراحی یا کورتاژ: در موارد خاص، زگیل با ابزارهای پزشکی برداشته می‌شود.
5. درمان‌ با تقویت سیستم ایمنی: در افرادی با ضعف ایمنی، ممکن است نیاز به داروهای تقویتی باشد.

درمان میخچه:

1. برداشتن لایه‌های مرده پوست: توسط پزشک با ابزارهای خاص انجام می‌شود.
2. پدهای محافظ میخچه: برای کاهش فشار در ناحیه آسیب‌ دیده.
3. استفاده از اسید سالیسیلیک موضعی: برای نرم‌ کردن و از بین بردن لایه سخت.
4. اصلاح کفش و استفاده از کفی مناسب: از بازگشت مجدد میخچه جلوگیری می‌کند.
5. درمان علت زمینه‌ای: اگر میخچه به‌ دلیل اختلال در راه رفتن یا ساختار پا ایجاد شده باشد، نیاز به درمان فیزیوتراپی یا ارتز دارد.

زگیل و میخچه در کدام نواحی بدن ظاهر می‌شوند؟

زگیل:

• زگیل معمولی: اغلب در انگشتان، پشت دست و زانو دیده می‌شود.
• زگیل کف پا (Plantar wart): در کف پا، گاهی دردناک و شبیه سنگ‌ ریزه است.
• زگیل نخی‌ شکل: در اطراف لب، پلک یا گردن.
• زگیل تناسلی: در نواحی جنسی، نیاز به درمان تخصصی دارد.
• زگیل تخت: سطح صاف، بیشتر در کودکان روی صورت یا دست‌ها.

میخچه:

• میخچه سخت: در نواحی فشاری مثل کف پا یا نوک انگشت.
• میخچه نرم: بین انگشتان، به‌ خصوص در افراد با تعریق زیاد.
• میخچه بذر گونه (Seed corn): کوچک و نقطه‌ای، کف پا.

آیا میخچه همان پینه است؟

میخچه و پینه با اینکه از نظر ظاهر مشابه هستند، اما تفاوت‌هایی دارند مانند پینه (Callus) سطحی‌تر است و ناحیه وسیع‌ تری را درگیر می‌کند و بدون درد است. میخچه در عمق پوست تشکیل می‌شود، ناحیه‌ای محدودتر دارد و هنگام فشار بسیار دردناک است. پینه نیاز به درمان خاصی ندارد، مگر اینکه باعث ناراحتی شود. اما میخچه عمدتا نیاز به درمان دقیقتری دارد.